Từ xa xưa ông cha ta đã có quan niệm ăn gì bổ nấy như ăn tim bổ tim, ăn óc bổ óc, ăn gan bổ gan. Do đó, có nhiều người bệnh thường tích cực ăn các nội tạng tương ứng với mong muốn khỏi bệnh, khỏe mạnh. Vậy xét trên phương diện khoa học thì “ăn gan bổ gan” có đúng không hay lại vô tình làm hại đến lá gan.
Gan là phực phẩm giàu dinh dưỡng
Để biết được một loại thực phẩm nào đó có tốt hay không thì phải biết thành phần dinh dưỡng trong đó.
Trên thực tế, gan là một trong những loại thực phẩm rất giàu dinh dưỡng. Gan chứa đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể gồm đạm, chất béo, chất sắt và vitamin…
Trong 100g gan động vật chứa:
Ngoài ra trong gan còn chứa các vitamin A, B, D, axid folic, acid nicotinic giúp bổ mắt, tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ tăng trưởng ở trẻ em. Nhìn vào bảng trên có thể thấy gan động vật là nguồn cung cấp chất đạm, sắt rất dồi dào. Do đó gan rất tốt cho những người thiếu máu, suy nhược cơ thể, phụ nữ đang mang thai, phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ.
Một ví dụ về “ăn gì bổ nấy”
Đối với quan niệm “ăn tim bổ tim” thì trên thực tế cho thấy, những người bị bệnh tim đa phần có tăng huyết áp và xơ vữa động mạch. Trong khi đó tim động vật lại chứa lượng lớn cholesterol. Nếu người bệnh tim ăn nhiều loại thực phẩm này sẽ khiến bệnh tình trở nên nghiêm trọng hơn. Vì thế “ăn tim bổ tim” là không thật sự đúng.
Vậy quan niệm “ăn gan bổ gan” thì sao?
Như đã phân tích ở trên, gan là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng chứa nhiều đạm, sắt, vitamin… rất tốt cho trẻ em, người thiếu máu, suy dinh dưỡng. Vì vậy có thể nói ăn gan là tốt, không độc.
Tuy nhiên, trong gan chứa nhiều chất béo và cholesterol không phù hợp với những đối tượng: cao tuổi; người bị tăng cholesterol máu; xơ vữa động mạch; tăng huyết áp; tiểu đường; người bị bệnh gout; bệnh thận; người thừa cân – béo phì…
Ngoài ra nếu ăn quá nhiều thực phẩm này cũng sẽ khiến cholesterol trong máu tăng cao. Khiến gan của bạn phải làm việc nhiều hơn để loại bỏ các chất béo xấu ra khỏi cơ thể. Từ đó tạo gánh nặng cho gan và tăng nguy cơ mắc các bệnh gan nhiễm mỡ, máu nhiễm mỡ.
Mỗi tuần bạn chỉ nên ăn từ 2-3 lần, mỗi lần ăn từ 50-70g đối với người lớn. Trẻ em chỉ ăn từ 30-50g mỗi bữa
Gan tồn dư nhiều chất độc hại?
Nhiều ý kiến cho rằng gan là nơi xử lý và thải bỏ độc tố nên sẽ tồn dư nhiều chất độc hại. Theo y khoa thì gan không lưu trữ độc tố. Tuy nhiên đối với gan của các con vật bị bệnh thì vẫn sẽ tồn dư các chất gây hại và nhiều mầm bệnh. Ngoài ra gan động vật còn là nơi chứa nhiều các loại virus, kí sinh trùng như sán lá gan và có thể lây nhiễm cho người sử dụng.
Khi ăn phải loại gan chứa độc tố sẽ khiến tăng sinh các phản ứng oxy hóa trong gan. Từ đó phóng thích một số chất gây viêm như TNF-α, TGF-β, Interleukin… làm tổn thương, hủy hoại tế bào gan.
Vì vậy, bạn nên chọn gan của các con vật khỏe mạnh và không bị bệnh. Nên chọn miếng gan còn tươi, màu đỏ thẫm, bề mặt nhẵn nhụi, ấn vào có sự đàn hồi. Không nên chọn gan có màu vàng hoặc tím thẫm, có mùi hôi, bề mặt rỗ, nhiều nốt sần.
Khi chế biến nên rửa sạch gan với nước lạnh. Sau đó thấm hết máu dư trong gan bằng khăn giấy để loại bỏ các chất độc còn tồn lại.
Người bệnh gan có nên ăn gan để bổ gan?
Nhìn chung, gan của động vật khỏe mạnh là một nguồn thực phẩm khá hoàn hảo. Tuy nhiên đối với những người mắc các bệnh về rối loạn chuyển hóa, tăng cholesterol máu, xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, gout, thừa cân – béo phì… thì gan không phải là loại thực phẩm được khuyến khích sử dụng.
Đặc biệt đối với những người bị bệnh gan như viêm gan virus, gan nhiễm mỡ, xơ gan, ung thư gan… thì càng nên hạn chế ăn gan động vật. Khi này, lá gan đã bị tổn thương, chức năng hoạt động của gan đã bị suy giảm thì sẽ khó phân giải được các chất béo xấu và các độc tố còn sót lại trong loại thực phẩm này. Do đó cơ thể tích tụ thêm các độc tố và cholesterol khiến tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn.
Những người bị bệnh gan nên tìm hiểu, lựa chọn các loại thực phẩm lành mạnh. Nên ăn nhiều rau, củ, quả, thịt, trứng, sữa, các loại hạt, ngũ cốc. Tránh xa rượu bia và các chất kích thích.
Tóm lại, để lá gan khỏe mạnh, hoạt động tốt mấu chốt không phải ở việc ăn gan có bổ gan không mà bạn cần phải chủ động tìm các giải pháp để bảo vệ gan. Xây dựng một lối sống lành mạnh, có chế độ ăn uống, làm việc, nghỉ ngơi hợp lý.
Ngoài ra bạn cũng có thể sử dụng các loại thuốc, trà có nguồn gốc từ thảo dược để hỗ trợ thải độc gan, bảo vệ và phục hồi chức năng gan.
XEM THÊM: Cách chữa bệnh gan của anh Cứ A Súa – dân tộc Mông ở Lai Châu